Επιμέλεια: Μαρία Σκαμπαρδώνη

Ξέρω ότι έχω πολλά, και γι΄αυτό είμαι ευγνώμων απέναντι στη ζωή. Έχω δύο υγιέστατους γιους και έναν καταπληκτικό σύζυγο. Έχουμε επαρκές φαγητό, καθαρό νερό, ένα σπίτι που θερμαίνεται το χειμώνα και έχει ψύξη το καλοκαίρι. Τα παιδιά μου δεν έχουν κάθε μέρα το κάθε παιχνίδι που θέλουν, αλλά έχουν πολλά παιχνίδια. Πολλά. Αν συγκρίνω την οικογένειά μας με άλλες οικογένειες που ζουν σε επίπεδα φτώχιας στην Ελλάδα – ή στον υπόλοιπο κόσμο- είναι σαφές ότι ζούμε καλά και δεν έχουμε να ανησυχούμε για κάτι.

Και όμως, από τότε που γίναμε γονείς, το χρήμα αποτελούσε πάντα μία τεράστια ανησυχία. Υπολογίζοντας το κόστος φροντίδας των παιδιών και των μετακινήσεων, δεν είχε νόημα για μένα να επιστρέψω στη δουλειά μετά την δεύτερη εγκυμοσύνη κι έτσι αποφασίσαμε να ζήσουμε με το εισόδημα του άντρα μου. Τα πρώτα επτά χρόνια, ζούσαμε σε διαμέρισμα του ενός υπνοδωματίου, διότι μόνο αυτό μπορούσαμε να αντέξουμε οικονομικά. Μετά ο σύζυγός μου έχασε τη δουλειά του και στηριχθήκαμε σε κουπόνια τροφίμων και σε συγγενείς.

Τώρα είμαστε σε λίγο καλύτερη θέση από τότε. Ο σύζυγός μου βρήκε μία καλή δουλειά και δεν βασιζόμαστε πλέον σε σκληρές αποταμιεύσεις ή στην βοήθεια των συγγενών για να πληρώσουμε τους λογαριασμούς. Αλλά ακόμα ζούμε από λογαριασμό σε λογαριασμό και χρειάζεται να εξετάζουμε κάθε αγορά που κάνουμε, ακόμη κι αν αυτή είναι μία τοστιέρα ή ένα καλό μπουκάλι καλό κρασί.

Νοιώθω σφίξιμο στο στομάχι όταν ο γιος μου μού λέει ότι θα ήθελε να συμμετάσχει σε μία τάξη υπολογιστών μετά το σχολείο ή όταν ο άλλος μου γιος θέλει να ξεκινήσει μαθήματα κολύμβησης ή να μάθει μία δεύτερη γλώσσα εκτός των αγγλικών. Έχω κουραστεί με το να σκέφτομαι πώς θα φτάσουν τα μετρητά για ικανοποιήσουν τα παιδιά μου τις επιθυμίες τους.

Κουράστηκα να σκέφτομαι πώς θα καταφέρουμε να στείλουμε τα παιδιά μας αύριο-μεθαύριο στο πανεπιστήμιο σε περίπτωση που περάσουν σε κάποια άλλη πόλη.

Κουράστηκα από την ενοίκιο, και από την αίσθηση ότι δεν θα καταφέρουμε ποτέ να αγοράσουμε ένα δικό μας σπίτι.

Κουράστηκα με το να προσποιούμαι ότι δεν ανησυχώ για όλα.

Είμαι αγχωμένη από το γεγονός ότι τα παιδιά μου ακούνε τις ανησυχίες μας και γνωρίζουν ότι τα χρήματα είναι ένας διαρκής αγώνας για εμάς.

Κουράστηκα να συγκρίνω τον εαυτό μου με οικογένειες που φαίνεται να τα έχουν όλα, που μπορούν να δαπανήσουν χρήματα για πράγματα τα οποία εγώ δεν μπορώ καν να ονειρευτώ.

Και είμαι νευριασμένη. Με θυμώνει το ότι η φροντίδα των παιδιών μου είναι απαγορευτικά ακριβή στη χώρα μας. Με θυμώνει το ότι  οι μισθοί δεν επαρκούν, με αποτέλεσμα πολλοί γονείς να εργάζονται σε περίεργες ώρες και πάλι να μη μπορούν να τα βγάζουν πέρα. Και με θυμώνει επίσης το στίγμα που ακολουθεί εκείνες τις οικογένειες με χαμηλότερο εισόδημα-  την εσφαλμένη αντίληψη ότι δεν εργάζονται αρκετά σκληρά ή δεν προσπαθούν πολύ.

Αυτό που ξέρω ωστόσο είναι ότι δεν είμαι η μόνη. Ξέρω ότι υπάρχουν και άλλοι που αγωνίζονται για να τα βγάλουν πέρα. Και ξέρω ότι η οικονομική κατάσταση κάθε οικογένειας είναι πιο δύσκολη από ό,τι μπορεί να υποθέσει κάποιος και πως πολλές από τις οικογένειες που φαίνεται να τα ‘’έχουν όλα’’ έχουν οικονομικές ανάγκες και αναγκάζονται να πάρουν βοήθεια από άλλου.

Γιατί δεν μπορούμε να μιλάμε περισσότερο για αυτό; Πολλοί από εμάς έχουν απηυδήσει – είναι απέραντα θυμωμένοι για το πόσο δύσκολο είναι να τα βγάλουμε πέρα με τις οικογένειές μας σε αυτή τη χώρα. Είναι τουλάχιστον μαρτυρικό να ζεις καθημερινά με την αίσθηση πως όσο κι αν δουλέψεις, όσο κι αν προσπαθήσεις, όσο κι αν παλέψεις δεν θα καταφέρεις να ζήσεις ποτέ σαν άνθρωπος αλλά ούτε και να προσφέρεις στα παιδιά σου όλα όσα ήλπιζες.

Και πάλι, ξέρω ότι είμαι τυχερή. Αυτό, δεν το ξεχνάω ούτε για ένα λεπτό. Αλλά αξίζει να αναφερθεί το πόσο σημαντικές είναι οι οικονομικές δυσκολίες που συνοδεύουν τη μητρότητα. Η οικονομική πίεση μπορεί να καταστρέψει το γάμο και να οδηγήσει σε άγχος και κατάθλιψη, και όλο αυτό μπορεί με τη σειρά του να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τα παιδιά.

Προς όλους εσάς που εκεί έξω παλεύετε όπως εγώ: Το ξέρω. Το να είσαι γονιός στα χρόνια της κρίσης είναι δύσκολο, είναι τραγικό κι έχετε κάθε δικαίωμα να οργίζεστε και να διαμαρτύρεστε. Το μόνο παρήγορο είναι να σκέφτεστε ότι δεν είστε οι μόνοι. Ότι υπάρχουν πολλοί σαν εσάς, που αγωνίζονται καθημερινά και σκληρά για να τα βγάλουν πέρα. Είμαι κουρασμένη από όλα. Είμαι κουρασμένη για εσάς, για μένα, για τα παιδιά μου, για τα παιδιά σας, για τα παιδιά μας.

Ωστόσο, κάποιες στιγμές όπως τώρα, νομίζω ότι όλα θα πάνε καλά. Νομίζω; Ελπίζω; Δεν ξέρω ακόμη. Δεν μπορώ να απαντήσω με σιγουριά. Το μόνο που μπορώ να πω με σιγουριά είναι πως εκείνο που πρέπει πάντα να θυμόμαστε σ’ αυτές τις δύσκολες στιγμές είναι το ότι τα παιδιά μας χρειάζονται πάνω από όλα την αγάπη μας, το μόνο πράγμα που δεν αγοράζεται και δεν πουλιέται ποτέ…