Τέσσερα ως επτά κιλά εκτιμάται ότι ζυγίζει η σχολική τσάντα που σηκώνουν καθημερινά οι μικροί μαθητές. Ετσι τα παιδιά που δεν κρατούν τσάντα με ροδάκια και φορτώνονται τη σάκα στους ώμους μοιάζουν σαν να ψάχνουν κάτι στο πεζοδρόμιο λόγω της εξαιρετικά σκυφτής τους στάσης. Η στάση αυτή, αν δεν προσεχθεί, μπορεί να προκαλέσει στο παιδί κύφωση.

Τρόπος ζωής

«Επιστημονικά η παρατηρούμενη αυτή «καμπούρα» ονομάζεται κύφωση, από τη λέξη κύφος. Είναι η υπέρμετρη πρόσθια κύρτωση (φυσιολογική ως έναν βαθμό) της θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης» εξηγεί ο φυσικοθεραπευτής, επιστημονικός συνεργάτης του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Γιώργος Γουδέβενος. Αυτή η καθημερινή και διατηρούμενη σκυφτή στάση σώματος ενισχύεται και από τον σημερινό καμπτικό τρόπο ζωής των παιδιών και των εφήβων (τηλεοράσεις, κινητά, υπολογιστές και έλλειψη σωματικής δραστηριότητας) και ονομάζεται κύφωση στάσης ή «χαλαρή» κύφωση. Είναι πιο συχνή στα κορίτσια και πολλές φορές συνυπάρχει με το αίσθημα «ντροπής» για την ανάπτυξη του στήθους. Σπάνια προκαλεί πόνο.

Σύμφωνα με τον Διεθνή Επιστημονικό Οργανισμό Σκολίωσης-Κύφωσης και Αποκατάστασης SOSORT, τα επίπεδα της κύφωσης στάσης στον γενικό πληθυσμό είναι 2%-3%. Τα κορίτσια εμφανίζουν πιο συχνά συμπτώματα κύφωσης σε σχέση με τα αγόρια σε αναλογία εννέα προς ένα.

Υπάρχουν ωστόσο περιπτώσεις, όπως η λεγόμενη κύφωση Scheuermann, όπου μορφολογικές αλλοιώσεις στα οστά της σπονδυλικής στήλης, πιθανόν γονιδιακής αιτιολογίας, δημιουργούν μια σφηνοειδή παραμόρφωση των σπονδύλων. Η κύφωση σε αυτή την περίπτωση είναι συχνά δύσκαμπτη και εντοπίζεται στη θωρακική ή στη θωρακοοσφυϊκή περιοχή. Η περίπτωση αυτή είναι πιο συχνή στα αγόρια και γίνεται εμφανής στην ηλικία των 12-15 ετών. Ο πόνος κατά τα αρχικά στάδια της νόσου είναι σχετικά σπάνιος, αλλά εμφανίζεται αργότερα και είναι ιδιαίτερα αισθητός στην περιοχή της μέγιστης παραμόρφωσης μετά το παιχνίδι ή την άσκηση και ιδίως κατά το τέλος της ημέρας.

Σχολαστική εξέταση

«Τα παιδιά θα πρέπει να εξετάζονται σχολαστικά από τους γονείς τους, τους γυμναστές τους, τους οικογενειακούς γιατρούς, τους σχολιάτρους, τους φυσικοθεραπευτές, από παιδιάτρους, καθώς και από ειδικούς αναπτυξιολόγους» τονίζει ο κ. Γουδέβενος.

Χαρακτηριστικά κύφωσης, σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, είναι:

n Πρόσθια προβολή του πιγουνιού, άρα και αύξηση του αυχενικού κυρτώματος προς τα μπρος.

n Οι ώμοι βρίσκονται πιο μπροστά.

n Οι ωμοπλάτες είναι απομακρυσμένες από τη σπονδυλική στήλη.

n Δημιουργείται λόρδωση στην οσφυϊκή μοίρα.

n Η λεκάνη βρίσκεται σε πρόσθια κλίση.

«Η βασική διαφοροδιάγνωση της κύφωσης στάσης από την κύφωση Scheuermann είναι η ακτινογραφία» επισημαίνει ο κ. Γουδέβενος.

Θεραπεία

Η θεραπευτική αντιμετώπιση εξαρτάται από τη βαρύτητα της κύφωσης, την ένταση του πόνου και την ηλικία. Σύμφωνα με τον καθηγητή Χειρουργικής Σπονδυλικής Στήλης του Πανεπιστημίου του Τέξας κ. Αλέξανδρο Χατζηπαύλου, η κύφωση μπορεί να επιδεινωθεί και να μονιμοποιηθεί αν δεν υπάρξει θεραπευτική αγωγή ως την ηλικία των 22 ετών, οπότε η οστεοποίηση ολοκληρώνεται. Ο πόνος τότε ελαττώνεται, αλλά πολύ συχνά επανέρχεται σε προχωρημένη ηλικία και ιδιαίτερα στην οσφυϊκή χώρα (μέση), όπου παρατηρείται αντισταθμιστική λόρδωση.

Η θεραπεία της κύφωσης είναι άρρηκτα συνδεμένη με τη φυσικοθεραπευτική υποστήριξη, όπως η ενδυνάμωση των παρασπονδυλικών μυών με ειδικές ασκήσεις (τεχνική ασκήσεων Schroth, CybeX και MedX κ.ά.), η χρήση σκληρού στρώματος για τον ύπνο, η αποφυγή δραστηριοτήτων που προκαλούν μεγάλη κούραση.

Τα συμπτώματα, ιδίως στην ήπια κύφωση, με την παραπάνω θεραπευτική αγωγή μετριάζονται. Είναι όμως απαραίτητο να συνεχιστούν οι ασκήσεις και η προφύλαξη για τουλάχιστον ένα ως δύο χρόνια, ώστε να αποφευχθεί υποτροπή του πόνου.