Επιμέλεια: Λίλιαν Μαργαρίτη
Η συμβολή της τεχνολογίας στη θεραπεία των αυστιστικών παιδιών αυξάνεται σημαντικά τα τελευταία χρόνια, με πρόσφατη εξέλιξη τη δημιουργία ενός ρομπότ ειδικά σχεδιασμένου για τα παιδιά που αντιμετωπίζουν τη συγκεκριμένη πάθηση.
Ονομάζεται Leka, έχει αισθητήρες που αντιδρούν στις κινήσεις και βοηθά τα παιδιά να παίζουν εκπαιδευτικά παιχνίδια διεγείροντας τις αισθήσεις τους μέσω της κίνησης, του φωτός, των δονήσεων και του ήχου.
Οι δημιουργοί του το παρομοιάζουν με έναν «σκύλο-οδηγό» για τα παιδιά με αυτισμό, που τα βοηθά να περιηγηθούν στις προκλήσεις της μάθησης και της κοινωνικής αλλελεπίδρασης.
Η πρώτη παρουσίαση του μικρού, στρογγυλού ρομπότ θα γίνει στην παγκόσμια έκθεση εμπορίου ηλεκτρονικών και τεχνολογικών προϊόντων, Consumer Electronics Show στο Λας Βέγκας, που θα πραγματοποιηθεί 6-9 Iανουαρίου 2016.
Σύμφωνα με τους κατασκευαστές του Leka, το διαδραστικό ρομπότ μπορεί να συμβάλει στην κινητοποίηση των παιδιών με αναπτυξιακές διαταραχές, όπως ο αυτισμός και το σύνδρομο Down ή διάφορες μορφές αναπηρίας.
Σχεδιάστηκε ως εργαλείο που θα βοηθήσει τους γονείς και τους θεραπευτές να διδάξουν στα παιδιά αυτά χρησιμοποιώντας το παιχνίδι ως θεραπεία, μέσα στο σπίτι τους.
Το μοντέλο στηρίζεται στην έννοια της παιχνιδοποίησης (γνωστή στο εξωτερικό ως gamification), δηλαδή της χρήσης διαφόρων μηχανισμών παιχνιδιού, όπως οι βαθμολογίες, ο διαγωνισμός, τα δώρα, ως εργαλεία για να γίνει η μάθηση πιο εύκολη και προσιτή.
Μία σειρά από παιχνίδια για έναν ή περισσότερους παίχτες θα είναι διαθέσιμα στους χρήστες προκειμένουν να τους βοηθήσουν στην ανάπτυξη δεξιοτήτων. Οι πρόσφατες εφαρμογές πριλαμβάνουν παιχνίδια όπως το κρυφτό και το ψάξιμο, το bingo με βάση το χρώμα κ.α.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος και δημιουργός του Leka, Ladislas de Toldi, υποστηρίζει ότι το ρομπότ θα μπορούσε να είναι ο σκύλος-οδηγός των αυτιστικών παιδιών. Χαρακτηριστικά αναφέρει: « Σαν ρομπότ, το Leka, είναι προβλέψιμο και σταθερό στις αντιδράσεις του, πράγμα πολύ βασικό για την ηρεμία και την ασφάλεια του παιδιού. Ικανοποιεί τις ειδικές ανάγκες των παιδιών και εστιάζει στη διέγερση των πολυαισθητήρων. Τα χρώματα, οι ήχοι και οι δονήσεις βοηθούν στη βελτίωση της διαδικασίας επεξεργασίας των ερεθισμάτων και στη μείωση του άγχους. Αν χρησιμοποιήσεις ένα ρομπότ ως εργαλείο εκπαίδευσης, τα παιδιά ανταποκρίνονται πιο ενεργά στις δραστηριότητες.»
Τα επόμενα σχέδια για το Leka είναι η προσθήκη μία οθόνης προκειμένου να εμφανίζει και συναισθήματα εκτός από ήχους. Η σχεδιάστρια εταιρία έχει φτιάξει το πρωτότυπο και αναζητά κεφάλαια μέσω της γαλλικής ιστοσελίδας crowdfunding, “sowefund“, προκειμένου να προχωρήσει σε μαζική παραγωγή του. Παράλληλα, η ομάδα κατασκευής του ρομπότ συνεργάζεται με ερευνητές στο Παρίσι και το Ηνωμένιο Βασίλειο.
Τα ρομπότ όπως το Leka, αποτελούν μέρος της γενικότερης προσπάθειας να χρησιμοποιηθεί η τεχνολογία για τη βελτίωση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων των παιδιών με αυτισμό. Υπάρχουν αρκετές εφαρμογές που βοηθούν τα συγκεκριμένα παιδιά να νιώθουν ασφάλεια και να επικοινωνούν πιο εύκολα γιατί το λογισμικό είναι πιο προβλέψιμο από τις ανθρώπινες αντιδράσεις.
Η σουηδική εταιρία Toca Boca, για παράδειγμα, έχει δημιουργήσει εφαρμογές για παιδιά από τριών έως έξι ετών, με τις οποίες τα ενθαρρύνει να παίξουν μουσική, να μάθουν το ρυθμό και το τέμπο. Επίσης, το Toca Hair Salon Me, επιτρέπει στους παίχτες να κάνουν στην οικογένεια και τους φίλους τους εικονικά κουρέματα. Παρά το γεγονός ότι τα συγκεκριμένα παιχνίδια δεν έχουν σχεδιαστεί ειδικά για αυτιστικά παιδιά, είναι δημοφιλή στους γονείς που έχουν παιδιά με τέτοιες παθήσεις.
«Αυτή είναι μία συγκλονιστική στιγμή για τον αυτισμό, με όλες αυτές τις καινοτόμες εργασίες γύρω από την εικονική πραγματικότητα, τις εφαρμογές επικοινωνίας και τα εξαρτήματα που φοριούνται και μπορούν να μετρήσουν τα επίπεδα του στρες» επισημαίνει η Carol Povey, διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου για τον Αυτισμό. Σχολιάζοντας το Leka, είπε στους δημοσιογράφους ότι το αυτό αποτελεί μία από τις πολλές αναπτυσσόμενες τεχνολογίες που έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν τη ζωή των ανθρώπων που ζουν με αυτισμό. Παράλληλα τόνισε ότι ήδη χρησιμοποιούνται αρκετές συσκευές και τεχνολογίες στα σχολεία, συμπεριλαμβανομένων των ipads και παιχνιδιών όπως το Games Maker Studio and το Minecraft.
Το ρομπότ Leka είναι πολλά υποσχόμενο και έχει ενδιαφέρον να δούμε τα αποτελέσματα των στοιχείων που συλλέγει η ομάδα κατασκευής του ρομπότ με τις αντιδράσεις των παιδιών απέναντι του, καθώς και το πως μπορούν να αξιοποιηθούν τα δεδομένα αυτά για να κατανοήσουμε καλύτερα τον αυτισμό.
