Της Μαρίας Σκαμπαρδώνη

Μία μαμά _ βέρα Ελληνίδα _ τρέχει πανικόβλητη στην παραλία μ” ένα ταπεράκι γεμάτο μακαρόνια με κιμά στα χέρια και την φράση: “Φάε λίγο παιδάκι μου, όλο παίζεις!”. Λίγο αργότερα, η ίδια μαμά “κυνηγάει” το ίδιο τρίχρονο παιδάκι με μία μπανάνα στο χέρι και λίγο πιο μετά με ένα κρουασάν σοκολάτας. Και δυστυχώς, δεν είναι η μοναδική…

Σύμφωνα με το πόρισμα της τελευταίας έκθεσης του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα παγκοσμίως (!) σε παιδική παχυσαρκία” καθώς το 44% των αγοριών και το 38% των κοριτσιών σχολικής ηλικίας στην Ελλάδα είναι παχύσαρκα ή υπέρβαρα.

Την ίδια στιγμή, η Γαλλία έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά παιδικής παχυσαρκίας στον ανεπτυγμένο κόσμο ενώ αποτελεί την μοναδική χώρα στην οποία τα ποσοστά της παιδικής παχυσαρκίας παρέμειναν σταθερά κατά την τελευταία δεκαετία την ώρα όπου σε άλλες χώρες τραβούσαν την ανιούσα. Τι είναι όμως αυτό που κρατά τα γαλλάκια αδύνατα; Σίγουρα όχι οι γνώσεις των γονιών τους επάνω σε θέματα διατροφής καθώς μία πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι οι Γάλλοι γνωρίζουν ελάχιστα πράγματα αναφορικά με τα ευεργετήματα της καλής διατροφής.

Ωστόσο, όπως ισχυρίζονται ο Paul Rozin καθηγητής ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο της Πενσυλβανία _ και ο Γάλλος συνάδελφός του Claude Fischler οι οποίοι συνεργάστηκαν σε μία σειρά διαπολιτισμικών ερευνών, “Οι Γάλλοι έχουν λιγότερο άγχος σε σχέση με τους υπόλοιπους λαούς απέναντι στο φαγητό κι αυτό είναι κάτι που τους κρατά αδύνατους. Οι Αμερικανοί για παράδειγμα τείνουν να συνδέουν τα τρόφιμα με την υγεία κι όχι με την ευχαρίστηση και ανησυχούν για το φαγητό σε μεγαλύτερο βαθμό από κάθε άλλο έθνος. Αν βάλεις μπροστά σε έναν Αμερικανό ένα κέικ σοκολάτας το πρώτο πράγμα που θα σου πει είναι ‘’ενοχή’’ και ‘’θερμίδες’’ ενώ οι Γάλλοι θα σου απαντήσουν ‘’γιορτή’’ και ‘’απόλαυση’’.»

“Γιορτή” και “απόλαυση” χαρακτηρίζουν επίσης και τα μικρά παιδιά την σχέση τους με το φαγητό, καθώς έτσι είναι μαθημένα. Τα Γαλλάκια τρώνε πολλές φορές μέσα στην ημέρα και μάλιστα το ίδιο φαγητό με τους ενήλικες ενώ διδάσκονται από πολύ μικρή ηλικία να αγαπούν τα ραπανάκια, το τριμμένο καρότο, τα φρέσκα ψάρια και το… ροκφόρ!

Αυστηροί κανονισμοί από το Γαλλικό Υπουργείο Παιδείας ορίζουν ότι τηγανητό φαγητό επιτρέπεται να σερβίρεται μόνο μία φορά το μήνα, γλυκά μία φορά την εβδομάδα, τα παιδιά θα πίνουν μόνο νερό στο μεσημεριανό ενώ η κατανάλωση τυριών, γιαουρτιών και φρούτων είναι απεριόριστη. Κέτσαπ επιτρέπεται να καταναλώνουν το πολύ μία φορά την εβδομάδα και μόνο με τα τρόφιμα στα οποία χρησιμοποιείται ως καρύκευμα, όπως λόγου χάρη η μπριζόλα. Τα μηχανήματα αυτόματης πώλησης τροφίμων απαγορεύονται ρητά και κατηγορηματικά σε όλα τα σχολεία της χώρας κάτι που σημαίνει ότι τα παιδιά δεν καταναλώνουν επεξεργασμένα τρόφιμα και ‘’fast food’’. Η άποψη των Γάλλων διατροφολόγων είναι ότι τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν να εκτιμούν όλα τα είδη των φαγητών, χωρίς να στερούνται απολύτως τίποτα. Οι Γάλλοι εκπαιδευτικοί και γονείς πρεσβεύουν ότι μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά πώς να τρώνε, ακριβώς όπως διδάσκονται πως να διαβάζουν. Οι σωστές διατροφικές συνήθειες αποτελούν μία σημαντική δεξιότητα που αποκτάται στην παιδική ηλικία. Έτσι έχουν αναπτύξει διάφορες τεχνικές μέσω των οποίων διδάσκουν στα παιδιά τους να τρώνε σωστά.

Η Karen Le Billon, καθηγήτρια Πανεπιστημίου και ειδική σε θέματα παιδικής διατροφής

συνόψισε όλα τα παραπάνω στο βιβλίο της που φέρει τον τίτλο ‘’Τα παιδιά στη Γαλλία τρώνε τα πάντα’’, το οποίο γνωρίζει τεράστια επιτυχία σε ολόκληρο τον κόσμο. Στο εν λόγω βιβλίο, η κυρία Le Billon σημειώνει μεταξύ άλλων ότι τα γαλλάκια δεν τσιμπολογούν ποτέ (!) ενώ τρώνε απαραιτήτως τρία γεύματα την ημέρα και ένα σνακ κάθε απόγευμα. Πέρα από τους γονείς, η γαλλική πολιτεία συμβάλει επίσης στην διατήρηση του σωστού βάρους των παιδιών της καθώς σε όλες τις διαφημίσεις των παχυντικών σνακς υπάρχουν αυστηρές προειδοποιήσεις για την υγεία τους, όπως ακριβώς συμβαίνει με τα πακέτα των τσιγάρων! Η συγγραφέας επισημαίνει επίσης ότι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες για την διατήρηση του ιδανικού βάρους των παιδιών είναι ο τρόπος με τον οποίο μαθαίνουν να τρώνε. Για παράδειγμα, οι Γάλλοι γονείς δεν λένε ποτέ στα παιδιά τους “θέλεις λίγο ακόμη φαγητό;” αλλά “πεινάς ακόμα;” περνώντας τους εμμέσως πλην σαφώς το μήνυμα πως όταν χορταίνουμε πρέπει να σταματάμε!