της Κατερίνας Μαγγανά, Ψυχολόγου

Ανεργία γένους αρσενικού

Θα αναρωτηθείτε, γιατί μόνο ο μπαμπάς; Και η μαμά μπορεί να έρθει αντιμέτωπη με την ανεργία, να ματαιωθεί, να βιώσει αρνητικά συναισθήματα τα οποία έχουν αντίκτυπο στην οικογένεια. Απολύτως, με μια μικρή διαφορά: δεν ζούμε στην Σουηδία! Στην χώρα μας, όσο κι αν έχει προχωρήσει το αίσθημα της ίσης κατανομής βαρών («προχωρήσει», όχι απαραιτήτως εδραιωθεί…) στον οικογενειακό ιστό, όσο κι αν διαβεβαιώνεται ότι και ο πατέρας παίρνει πολύ σημαντικά ψυχικά, αλλά και πρακτικά, «ανταποδοτικά οφέλη» από την ενασχόλησή του με τα παιδιά, είναι βαθιά εδραιωμένη, ακόμα, και σε μεγάλο βαθμό, η πεποίθηση των παραδοσιακών θέσεων.

Μέχρι πρότινος τουλάχιστον, πολύ εύκολα μπορούσε να ακούσει κανείς στα δικά μας μέρη μια γυναίκα να λέει πως προτιμά να κάτσει σπίτι της να φροντίζει τα παιδιά της, ή να ασχολείται με το νοικοκυριό, από μια κακοπληρωμένη και «μίζερη» δουλειά. Αντίθετα, ελάχιστοι σύζυγοι ή σύντροφοι θα υποστήριζαν το αντίστοιχο για τον εαυτό τους, και θα το πίστευαν κιόλας!

Έτσι, η ανεργία στο αντρικό κομμάτι της οικογένειας την πλήττει πολύ περισσότερο, τόσο στο πορτοφόλι όσο και στην… αυτοπεποίθηση.

Crashtest στο οικοδόμημα

Η ανεργία επενεργεί και σε ψυχικό επίπεδο στον άνθρωπο που αναγκάζεται να την αντιμετωπίσει, σε σημαντικό βαθμό μάλιστα, δεδομένου ότι η εργασία είναι ίσως ο σημαντικότερος πόλος της ενηλικίωσης, αυτονόμησης και ωρίμανσης.

Οι επιπτώσεις στο οικογενειακό πλαίσιο είναι επίσης σημαντικές, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν παιδιά και οι ευθύνες είναι μεγαλύτερες, καθώς και από το γεγονός ότι θα χρειαστούν εξηγήσεις που να μπορούν να τα καθησυχάσουν και να τα πληροφορήσουν μαζί.

Πέρα από το προσωπικό, δοκιμάζεται και το συντροφικό οικοδόμημα, εκείνο της σχέσης με τον σύντροφο και η βάση πάνω στην οποία χτίστηκε. Ανάλογα με την αντοχή τους και τα θεμέλιά τους, οι ρωγμές μπορεί να είναι από διαχειρίσιμες ως ανεπανόρθωτες. Η υποχρεωτική παύση από την εργασία, η αεργία που δεν επιλέχθηκε, οι οικονομικές συνέπειες που επιφέρει, η καταλυτική αλλαγή του τρόπου ζωής, των συνηθειών, χρόνων,- από την πρωινή έγερση μέχρι τη δόμηση της σκέψης – είναι πλήγμα στο ναρκισσισμό μας, στο λειτουργικό κομμάτι μας, στην αυτοπεποίθησή μας πολλές φορές.

Η καθημερινότητα της οικογένειας και της σχέσης με τον σύντροφο μας θα αλλάξει και πρέπει να το περιμένουμε αυτό και να μπορέσουμε να επινοήσουμε προσχώματα στα αρνητικά συναισθήματα που, αναπότρεπτα, θα δημιουργηθούν.

Το καλό σενάριο είναι όταν η σχέση λειτουργεί εξισορροπιστικά, όταν υπάρχει δηλαδή μια εναλλαγή, λειτουργικού τύπου, από το ενεργητικό στο παθητικό: ο ένας στηρίζει, προστατεύει και εμψυχώνει τον άλλο όταν το χρειάζεται, νοιώθουν ότι είναι στην ίδια πλευρά, έχουν δημιουργήσει μια δική τους «συνενοχή» απέναντι στο περιβάλλον τους. Είναι μαζί. Το κακό σενάριο είναι όταν αυτό δεν συμβαίνει και συμβαίνουν πολλά άλλα, που θα έπαιρναν σελίδες!

Στο καλό σενάριο, η σύντροφος «απορροφά» τις δονήσεις από αυτή την δυσκολία του συντρόφου της, χωρίς να απορροφιέται από αυτές, τον επαναφέρει όταν βυθίζεται, αντέχει να τον αφήνει και λίγο μόνο στην … δυστυχία του, όταν το χρειάζεται. Όλα αυτά δεν είναι και τόσο απλά, αλλά όταν ισχύει το καλό σενάριο, σημαίνει ότι οι άνθρωποι μπορούν να το κάνουν. Έτσι μετριάζονται οι εντάσεις, τα πράγματα συζητιούνται με μεγαλύτερη ηρεμία και διαύγεια, οι άνθρωποι διευκολύνονται να βρουν διεξόδους, ευελιξία. Στο κακό σενάριο επικρατούν συγκρουσιακού τύπου επικοινωνίες, δυσκολίες κατανάλωσης των αρνητικών συναισθημάτων, ενοχές, αναδύονται απωθημένα, κατηγορίες, υπερβολές… με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πορεία της σχέσης, και την οικογενειακή ειρήνη.

Βοηθήστε την καθημερινότητα του σπιτιού σας:

Δεν βοηθά ούτε η υποτίμηση της κατάστασης (να κάνετε σαν να μην συμβαίνει τίποτα), ούτε η υπερβολή της (να πέσετε να πεθάνετε, δεν ήρθε το τέλος του κόσμου). Είναι μια πολύ δύσκολη φάση της ζωής, με συναισθήματα θυμού, αγωνίας, ντροπής, αυτολύπησης, ανασφάλειας, φόβου… Μην τα παραγνωρίσετε και αφήστε και τον σύντροφό σας να τα καταναλώσει ώστε να μπορεί να προχωρήσει παρακάτω. Μπορεί να «αρπαχτείτε» ή να ανέβουν κάπως οι τόνοι, όμως υπάρχει πάντα η επανόρθωση, μάθετε από αυτό.

Σταθείτε δίπλα του με τις αντοχές σας, δεν θα είστε χρήσιμη ούτε σε εκείνον, ούτε στον εαυτό σας αν «σβήσουν οι μπαταρίες σας» από την πολλή προσπάθεια. Προσπαθήστε να βρίσκετε διεξόδους αποφόρτισης, είναι δίπλα μας και δεν κοστίζουν, όπως μια μεγάλη βόλτα στο πάρκο ή συντροφιά με τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Βρείτε τις δικές σας διεξόδους, πράγματα που αγαπάτε να κάνετε, που τον κάνουν να αισθάνεται καλύτερα, κάθε ζευγάρι έχει τους δικούς του κώδικες επαφής.

Δείξτε του τον τρόπο να αισθανθεί ότι προσφέρει, ότι μπορεί να είναι χρήσιμος στην οικογένεια και σε αυτή την φάση, με ποικίλους τρόπους: να φροντίσει τα παιδιά πριν πάνε σχολείο, να κάνει τα ψώνια, να μαγειρέψει, να μαστορέψει εκείνες τις εκκρεμότητες που θα πληρώνατε τους τεχνικούς…. Πολλοί άντρες, ενώ έχουν καλή διάθεση γι’ αυτό, δεν έχουν μάθει να το κάνουν, – λόγω οικογενειακών συνθηκών κυρίως! – και οι δικές σας κατευθύνσεις και συμβουλές είναι απαραίτητες για να δραστηριοποιηθεί αυτή η πλευρά τους. Σε τόσο κρίσιμη συγκυρία που περνάμε όλοι, είναι εξαιρετικά σημαντικό να νοιώθει κανείς ότι προσφέρει στους δικούς του ανθρώπους, αλλά και στους γύρω του, ανάλογα με τις δυνατότητές του.

Τι να πούμε στα παιδιά;

Εκείνο του κομμάτι της αλήθειας που χρειάζεται να ξέρουν και που μπορούν να αντέξουν. Συχνά οι γονείς φορτώνουν τα παιδιά με «ανατριχιαστικές» λεπτομέρειες για να αποφορτιστούν εκείνοι (κι όχι μόνο στο θέμα της ανεργίας…), γιατί «δεν τους κρύβουν τίποτα!». Στα παιδιά, όμως, αντιστοιχεί μέρος μόνο της ενήλικης πραγματικότητας. Αυτό που χρειάζονται είναι να μπορούν να κατανοήσουν το πλαίσιο και να νοιώθουν ασφάλεια, ότι οι γονείς είναι εκεί για να φροντίσουν για τις συνέπειες και τα περαιτέρω, αυτός είναι ο ρόλος τους. Αν ο μπαμπάς έχει άσχημες αντιδράσεις, τους εξηγούμε, και καλό είναι να εξηγήσει και εκείνος και να δρομολογήσει την αλλαγή πάνω σε αυτό. Σε περιπτώσεις μεγάλης δυσκολίας συμβουλευόμαστε έναν ειδικό.

Οι γονείς προτάσσουν την ανησυχία τους για τα παιδιά, που σε μεγάλο βαθμό είναι απόλυτα κατανοητή, την προτάσσουν όμως επιτακτικά κάποιες φορές, καλύπτοντας έτσι τα ελλείμματα της δικής τους σχέσης. Αν οι γονείς μπορούν να αντέξουν και να περάσουν μαζί, με τα δύσκολα και τα πιο δύσκολα, αυτό το στριφνό μονοπάτι, τα παιδιά θα είναι μια χαρά. Ας βρουν πρώτα οι γονείς μεταξύ τους το πλαίσιο και το επίπεδο εκείνο της επικοινωνίας που διευκολύνει και «μεταβολίζει» εντάσεις και φόβους και θα μπορέσουν να βοηθήσουν τα παιδιά τους να καταλάβουν τι συμβαίνει γύρω τους, να φοβούνται λιγότερο, να μαθαίνουν μέσα από τα δύσκολα να στέκονται στα πόδια τους.

Δεν είναι εύκολο, αλλά αξίζει. Άλλωστε, και στα παραμύθια οι ήρωες έχουν να περάσουν τόσους κινδύνους και να σκοτώσουν τόσα τέρατα, μέχρι να ζήσουν «αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.» Τώρα ζούμε την εποχή των «τεράτων». Η κατεύθυνση μας όμως πρέπει να είναι πάντα προς το φως, προς τη ζωή.

Πηγή: letsfamily.gr