Tης Ολυμπιάννας Λαζανά – Ψυχολόγος
Τον τελευταίο καιρό παρατηρώ πόσα πολλά και διαφορετικά «σύνδρομα» κάνουν την εμφάνισή τους. Ξεπηδούν σαν τα μανιτάρια σε τέτοια συχνότητα που ακόμα και εμείς που θέλουμε να λεγόμαστε ‘ειδικοί’ νιώθουμε απροετοίμαστοι, αδιάβαστοι (!) και οπωσδήποτε έκπληκτοι.
Προσωπικά όταν μου απευθύνονται γονείς με παιδί που παρουσιάζει μια δυσκολία (είτε ψυχο-συναισθηματικού τύπου είτε πιο σύνθετη αναπτυξιακή), προσπαθώ να δω καταρχήν κάθε παιδί σαν ένα μοναδικό, ιδιαίτερο, ξεχωριστό πλάσμα. Η εκάστοτε δυσκολία ή σύμπτωμα του παιδιού είναι για μένα ένας τρόπος να «φωνάξει» αυτό που χρειάζεται να πάρει (συνήθως αναφερόμαστε σε προσοχή, φροντίδα, αγάπη). Σύμφωνα πάλι με τον Hellinger1 το παιδί με ένα σύνδρομο (ή και σύμπτωμα) «βλέπει» προς μια κατεύθυνση που η οικογένεια δεν μπορεί να «δει». Για παράδειγμα ένα παιδί 4 χρονών, το οποίο έχασε το μωρό αδερφάκι του λίγους μήνες μετά την γέννησή του και είναι υπερβολικά ήσυχο για την ηλικία του και μαζεμένο, ενδέχεται να υποφέρει από παιδική κατάθλιψη, η οποία, όσο παράδοξο κι αν μοιάζει, δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή από τους γονείς.
Κάτι δεν πήγε καλά λοιπόν. «Και τώρα τι κάνουμε;», θα μου πείτε. Ίσως ένα από τα πρώτα βήματα να είναι να αποδεχτούμε ότι το παιδί μας ΚΑΤΙ προσπαθεί να μας πει. Όχι θρήνος, κλάματα, απελπισία. Υπάρχουν γονείς που αναλώθηκαν στο να ζουν χωρίς μέτρο τα δύσκολα συναισθήματά τους, έμειναν δηλαδή για παρατεταμένο χρονικό διάστημα στο «γιατί σε μένα;». Και έχασαν έτσι πολύτιμο χρόνο δράσης.
Ανάληψη ευθύνης, αποδοχή, δράση. Είναι ένα τρίπτυχο που πιστεύω πώς είναι βοηθητικό. Έπειτα βέβαια ακολουθεί ένας άλλος μεγάλος Γολγοθάς για τους γονείς. «ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΠΕΥΘΥΝΟΜΑΙ;», ποιος είναι δηλαδή ο κατάλληλος ειδικός για μένα. Εδώ μπαίνει το καίριο ζήτημα της εμπιστοσύνης. Οι γονείς οφείλουν, στον εαυτό τους και βεβαίως στο παιδί τους, να αναζητήσουν και εν τέλει να εμπιστευτούν το πρόσωπο εκείνο (τον ειδικό) που θα τους δείξει τον πιο κατάλληλο θεραπευτικό δρόμο για εκείνους και το παιδί τους.
Όταν ένα παιδί βρίσκεται σε κάποιο είδος ψυχοθεραπείας, η θεραπευτική του πορεία του και εξέλιξη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη συνεργασία (ή μη συνεργασία) των γονιών του με τον θεραπευτή. Αν οι γονείς είναι πρόθυμοι να πάρουν την βοήθεια που τους δίνεται από τον ειδικό που επέλεξαν, συνήθως τα πράγματα εξελίσσονται ομαλά και θα λέγαμε πώς η οικογένεια βοηθιέται συνολικά. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε πώς η οικογένεια είναι ένα ΣΥΣΤΗΜΑ. Αν ένα μέλος, ένα κομμάτι του συστήματος δυσλειτουργεί, τότε όλη η οικογένεια δυσλειτουργεί. Άρα αν το παιδί, το οποίο ως πιο ευαίσθητο και εύθραυστο μέλος της οικογένειας παρουσίασε το σύμπτωμα, θεραπευτεί, στην ουσία θεραπεύονται όλοι.
Αν υποθέσουμε πώς τα πράγματα κυλούν ομαλά και οι γονείς ενός παιδιού με Χ σύμπτωμα ή συμπτώματα καταφέρνουν και να διαχειριστούν την κατάσταση και να αναζητήσουν την πιο ενδεδειγμένη θεραπεία, τι γίνεται με το σχολείο; Πώς αντιμετωπίζονται σε αυτό το πλαίσιο παιδιά με δυσλεξία, με τραυλισμό, με διάσπαση προσοχής (από τα πιο απλά) και παιδιά με σύνδρομο Asperger, με αυτισμό (στα πιο σύνθετα). Υπάρχει άραγε «χώρος» και για αυτά τα παιδιά; Tα δικά μας παιδιά…
Η αλήθεια είναι ότι, τόσο εγώ όσο και πολλοί άλλοι, θα θέλαμε να υπήρχε περισσότερος χώρος και χρόνος, για αυτά τα παιδιά. Γιατί, ναι μεν εκπαιδευτικοί και εκπαιδευτικό σύστημα μοιάζουν εξοικειωμένοι με την παρουσία τους, στην πραγματικότητα όμως υπάρχει ελλιπέστατη ενημέρωση- γνώση και σαφέστατη αδυναμία διαχείρισής των «δύσκολων» περιστατικών. Αυτό που με λυπεί όμως πιο πολύ είναι πώς σε κάποιες περιπτώσεις, ειδικά όταν ένα παιδί φέρει ένα βαρύ σύνδρομο-αυτισμό για παράδειγμα- το παιδί «ΕΙΝΑΙ» το σύνδρομο. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχω ακούσει εκπαιδευτικούς να αναφέρουν «έχω 15 παιδιά στην τάξη και ένα με αυτισμό» λες και αυτό το ένα είναι …τουλάχιστον κάτι λιγότερο από τα υπόλοιπα παιδιά.
Κλείνοντας, θα ήθελα να σας καλέσω όλους να αναλογιστείτε για μια ακόμα φορά τι ονομάζουμε «σύνδρομο». Είναι το περίεργο; To διαφορετικό ; Το μη οικείο; Tι σημαίνει η λέξη αυτή για εσάς. Θυμηθείτε έπειτα ένα κομμάτι που σας δυσκολεύει στην ενήλικη ζωή σας. Μπορεί, για παράδειγμα, να δυσκολεύεστε να μείνετε συγκεντρωμένοι και ήσυχοι σε μια δραστηριότητα για ώρα. Μπορεί να είστε πολύ ανυπόμονοι ή πολύ νευρικοί.
Πώς θα νιώθατε αν αυτή σας η δυσκολία είχε ένα όνομα βαρύ, μια «ταμπέλα»; Θα θέλατε να είστε μόνο αυτή η «ταμπέλα»; Aν οι απαντήσεις περιέχουν δυσάρεστα συναισθήματα σκεφτείτε πώς τα παιδιά με όλα αυτά τα συμπτώματα, τις δυσκολίες και τα σύνδρομα είναι σίγουρα υπέροχα πλάσματα, όπως ακριβώς κι εσείς, με ικανότητες και δεξιότητες που απλώς δεν έχουμε ακόμα ανακαλύψει. Προσεγγίστε τα όσο πιο γλυκά μπορείτε. Το αξίζουν!
Πηγή: letsfamily.gr
