Της Βίκυς Μαρκολέφα

Σύμφωνα με στοιχεία της Unesco, 59 εκατομμύρια παιδιά στον κόσμο δεν θα πάνε στο σχολείο φέτος, ενώ 24 εκατομμύρια παιδιά δεν θα μπουν ποτέ σε μια σχολική τάξη. Τα περισσότερα είναι κορίτσια που ζουν στην Υποσαχάρια Αφρική. Αν κοιτάξει κανείς πίσω από τους αριθμούς, τι σημαίνει πραγματικά για ένα παιδί να μην απολαμβάνει το δικαίωμα στην εκπαίδευση;

Εξαιτίας της ακραίας φτώχειας, πολλά παιδιά στον αναπτυσσόμενο κόσμο δουλεύουν για να καλύψουν τις ανάγκες της οικογένειάς τους. Τα κορίτσια συχνά αναλαμβάνουν τις εργασίες του σπιτιού, ενώ συχνά παντρεύονται σε μικρή ηλικία με αποτέλεσμα να εγκαταλείπουν το σχολείο. Περισσότερα από 80 εκατομμύρια κορίτσια παντρεύονται σε ηλικία 10-17 ετών και πολλά από αυτά κυοφορούν πριν την ενηλικίωσή τους. Στην Αιθιοπία, το 50% των κοριτσιών παντρεύονται πριν το 15ο έτος της ηλικίας τους, παρότι από το 1995 έχει τεθεί ως όριο για τη νομιμότητα του γάμου το 18ο έτος. Το υψηλότερο ποσοστό παιδικής εγκυμοσύνης σύμφωνα με τον ΟΗΕ το κατέχει η Υποσάχαρια Αφρική, με θλιβερό πρωταθλητή τον Νίγηρα, όπου το 74,5% των κοριτσιών παντρεύονται και το 56% γεννά πριν ενηλικιωθεί.

Σε περιπτώσεις όπως εκείνες των καστών στην Ινδία και το Μπανγκλαντές ή των καταυλισμών «μαγισσών» στη Γκάνα, ο κοινωνικός αποκλεισμός κρατά την πόρτα του σχολείου κλειστή για εκατομμύρια παιδιά. Συχνά το στίγμα «κληρονομείται» από τους γονείς στα παιδιά και έτσι διαιωνίζεται ο φαύλος κύκλος της αδικίας και της φτώχειας.

Το στοίχημα των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας χάθηκε και μαζί του η δέσμευση των ηγετών του κόσμου για πρόσβαση όλων των παιδιών στο σχολείο μέχρι το 2015. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, 40 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο επιπλέον χρειάζονται για να πάει κάθε παιδί στο σχολείο στις φτωχές και μέσου εισοδήματος χώρες. Παρά την ανάγκη κάθε χώρα να αυξήσει το ποσοστό της κατά 600%, η διεθνής βοήθεια λιγοστεύει ή διατηρείται σε επίπεδα προ του 2010, με πρόσχημα την κρίση. Στις 25 Σεπτεμβρίου, οι ηγέτες του κόσμου θα δεσμευτούν στους νέους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs) και η πρόσβαση στην εκπαίδευση συμπεριλαμβάνεται στις βασικές προτάσεις.

Την ίδια στιγμή, τα ποσοστά των παιδιών εκτός σχολείου εκτοξεύονται. Αιτία είναι και οι εμπόλεμες συρράξεις. Στη Συρία για παράδειγμα, πριν τον εμφύλιο σχεδόν όλα τα παιδιά πήγαιναν στο σχολείο. Το 2013, 1,8 εκατομμύρια παιδιά και έφηβοι βρέθηκαν εκτός σχολείου. Χρειάστηκαν μόλις δύο χρόνια πολέμου για να σβήσει η εκπαιδευτική πρόοδος ενός αιώνα.

Σήμερα, οι άνθρωποι που επιβιώνουν στην απόλυτη φτώχεια ξεπερνούν το 1 δισεκατομμύριο. Η ανάγκη για τη διαφύλαξη των θεμελιωδών δικαιωμάτων δεν υπήρξε ποτέ μεγαλύτερη. Σε συνθήκες αυξανόμενης φτώχειας, η ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης και η μείωση των επενδύσεων στη δημόσια παιδεία οδηγούν όλο και περισσότερα παιδιά (σε αναπτυγμένες και μη οικονομίες) μακριά από το σχολείο, πόσο μάλλον το πανεπιστήμιο.

Ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να γράψει και να διαβάσει, δεν θα εξαρτάται πάντα από κάποιον άλλο; Δεν είναι ευκολότερο να πέσει θύμα εκμετάλλευσης; Πως μπορεί να συμμετέχει στα κοινά, να έχει λόγο στις αποφάσεις που τον αφορούν; Ο άνθρωπος που δεν έχει πάει στο σχολείο πασχίζει να αντιληφθεί και να διεκδικήσει τα βασικά του δικαιώματα και χωρίς τη δυνατότητα να καλλιεργήσει δεξιότητες χρήσιμες στον ίδιο και την κοινωνία, τελικά περιθωριοποιείται.

Αναρωτιέμαι, πόσο αντισταθμιστικά στην κρίση θα μπορούσε να λειτουργήσει το τεράστιο και αναξιοποίητο ανθρώπινο κεφάλαιο των 60 εκατομμυρίων παιδιών. Πόσο διαφορετικός θα γινόταν σε λίγα χρόνια ο κόσμος, αν αντί να καταδικάζουμε τα παιδιά σε μια ζωή χωρίς προοπτική και αξιοπρέπεια τους δίναμε την ευκαιρία να δημιουργήσουν το μέλλον που τους αξίζει.

Πηγή: protagon.gr/