Της Παναγιώτας Δ. Κυπραίου

Η συμπεριφορές που εκδηλώνουν τα παιδιά σε κάθε αναπτυξιακό στάδιο, είναι, στο μεγαλύτερό τους μέρος, φυσιολογικές. Φυσικά, κάθε παιδί είναι μοναδικό και μεγαλώνει με το δικό του ρυθμό. Ως γονείς, χρειάζεται να έχετε ρεαλιστικές προσδοκίες για τη συμπεριφορά και τις ικανότητες των παιδιών σας. 

Χρησιμοποιείστε τα αναπτυξιακά ορόσημα που παραθέτουμε, μόνο σαν ένα οδηγό για το τι μπορείτε να περιμένετε καθώς το παιδί σας μεγαλώνει. Σε όλες τις ηλικίες και σε όλα τα στάδια, το παιδί σας χρειάζεται την άνευ όρων αγάπη σας και την υποστήριξή σας στην αναπτυξιακή τους διαδρομή.

0 ως 6 μηνών

Το μωρό σας είναι νέο στη ζωή και δεν μπορεί να κατανοήσει πολλά πράγματα. Φοβάται εύκολα. Χρειάζεται να νιώθει ασφάλεια και προστασία. Οι γονείς πρέπει να του παρέχουν συναισθηματική ασφάλεια, λεκτική και σωματική προσοχή και αγάπη άνευ όρων. Τα μωρά δεν μπορούν να κατανοήσουν κανόνες και προσδοκίες. Το μόνο που θέλουν είναι να ικανοποιούνται οι ανάγκες τους. Επειδή δεν μπορούν να μιλήσουν, κλαίνε για να μας δείξουν ότι χρειάζονται κάτι.

Το πιο σημαντικό που μπορούν να κάνουν οι γονείς σ’ αυτό το στάδιο είναι να ανταποκρίνονται στο μωρό τους και να προσπαθούν να καταλάβουν τι είναι αυτό που χρειάζεται. Τα μωρά χρειάζονται αγκαλιά, κανάκεμα, λίκνισμα, σωματική επαφή. Η αγκαλιά είναι πολύ σημαντική για τη σχέση σας με το μωρό και για την ανάπτυξη του εγκεφάλου του. Το λίκνισμα και η σωματική επαφή είναι «τροφές» για τον εγκέφαλό του, αφού δημιουργούν συνδέσεις ανάμεσα στα εγκεφαλικά του κύτταρα. Να θυμάστε ότι το κλάμα είναι φυσιολογικό, ακόμη κι όταν συνεχίζεται όταν προσπαθείτε να το παρηγορήσετε. Είναι φυσιολογικό επίσης, το κλάμα να κρατάει αρκετή ώρα, ιδιαίτερα τις απογευματινές ώρες. Σ’ αυτό το στάδιο, τα μωρά μαθαίνουν πώς να χρησιμοποιούν τους μύες τους. Μαθαίνουν να πιάνουν και να μασάνε. Τους αρέσει πολύ να πιάνουν πράγματα και βάζουν τα πάντα στο στόμα τους. Είναι σημαντικό να απομακρύνετε από το περιβάλλον του οτιδήποτε θα μπορούσε να τα βλάψει αν το πιάσουν ή το μασήσουν. Να θυμάστε ότι τα μωρά δεν αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο.

6 – 12 μηνών

Σ’ αυτό το στάδιο, τα μωρά συνήθως κλαίνε λιγότερο και χαμογελάνε περισσότερο. Μπορεί να κλαίνε γιατί φοβούνται ότι έχετε φύγει. Το μωρό μπορεί πλέον να καταλάβει ότι έχετε φύγει απ’ το δωμάτιο αλλά δεν μπορεί ακόμη να καταλάβει ότι θα ξαναγυρίσετε. Είναι πολύ σημαντικό να χτίσετε την εμπιστοσύνη του μωρού σε σας. Πρέπει να ξέρει ότι είστε πάντα κοντά του. Σ’ αυτή τη φάση, τα μωρά μπορεί να κλαίνε γιατί βγάζουν δόντια ή έχουν πόνο στο στομάχι ή στο λαιμό. Επίσης τα μωρά κλαίνε γιατί «οργανώνεται» ο εγκέφαλός τους. Είναι φυσιολογικό να κλαίνε την ίδια ώρα κάθε βράδυ. Είναι ένα σημάδι ότι το σώμα και το μυαλό τους αναπτύσσουν έναν ρυθμό. Το κλάμα είναι μέρος αυτής της διαδικασίας. 

Επίσης, σ’ αυτό το στάδιο τα μωρά αρχίζουν να παράγουν ήχους όπως: «μπα», «ντα», «μα». Όταν ανταποκρίνεστε στους ήχους που παράγει το μωρό σας και στις πρώτες του λέξεις, ενθαρρύνετε μια πολύ σημαντική πλευρά της σχέσης σας μαζί του: την επικοινωνία.

Πως μπορείτε να διαχειριστείτε τη συμπεριφορά του μωρού σας

Αν το μωρό κλαίει πολύ, μπορεί να βοηθήσει το να:

• Κατανοήσετε ότι το κλάμα είναι ο τρόπος που επικοινωνούν τα μωρά.
• Ακούσετε τα μηνύματα που στέλνει το μωρό σας και να μάθετε απ’ αυτό αν π.χ. το κλάμα αφορά τον αέρα, αν πεινάει, αν ζεσταίνεται ή κρυώνει ή αν είναι κουρασμένο.
• Έχετε υπόψη ότι κάποια μωρά κλαίνε περισσότερο από άλλα.
• Το παρηγορήσετε παίρνοντάς το αγκαλιά, μιλώντας του ήρεμα και λικνίζοντάς το ελαφρά.

Αν το μωρό δεν μπορεί να κοιμηθεί ή δεν παραμένει κοιμισμένο για αρκετή ώρα, μπορεί να βοηθήσει το να:

• Εξασφαλίσετε ότι νιώθει άνετα, ότι δεν ζεσταίνεται πολύ, δεν κρυώνει, δεν πεινάει, δεν το φυσάει αέρας ή δεν έχει λερώσει την πάνα του.
• Κατανοήσετε ότι κάποια μωρά κοιμούνται λιγότερο από άλλα.
• Βοηθήσετε το μωρό να τακτοποιηθεί στο κρεβατάκι του με απαλές κινήσεις.

Αν νιώθετε ταραγμένοι ή θυμωμένοι, μπορεί να βοηθήσει το να:

• Κάνετε ένα διάλλειμα ζητώντας από κάποιον φίλο ή μέλος της οικογένειάς σας να φροντίσει το μωρό.
• Βάλτε τα μωρό στο κρεβατάκι του και πηγαίνετε σ’ ένα άλλο δωμάτιο για λίγο, ώστε να ηρεμήσετε.
• Ζητείστε βοήθεια. Μιλήστε σε κάποιον που ασχολείται με παιδιά, π.χ. τον παιδίατρό σας ή μια νοσηλεύτρια.

Χαρείτε το μωρό σας, δώστε του πολλές αγκαλιές και περιμένετε το πρώτο του χαμόγελο!

Παναγιώτα Δ. Κυπραίου, Ψυχοθεραπεύτρια – Συντονίστρια Σχολών Γονέων

Πηγή: psychotherapeia.net.gr