Κείμενο: Ρομίνα Ξύδα

Μικρή κλέφτρα. Φλύαρη, πομπώδης, αυτάρεσκη. Να δοκιμάζει μπροστά σε καθρέφτη-αντίκα λάφυρα απ’ το σεντούκι της μαμάς: διαμαντένια κολιέ, ψηλοτάκουνες γόβες, γουναρικά και την ολόχρυση βέρα της που δεν της «χώραγε» άλλο πια. Μαζί τα φορτώσανε ένα συννεφιασμένο μεσημέρι σ’ ένα πορτοκαλοκίτρινο σαραβαλιασμένο τζιπ για να ορθώσουν τη ζωή τους. Κόντρα σε όλα τα προγνωστικά που τις ήθελαν ερειπωμένες. Η μία γίνεται σκιά της άλλης. Δεν είχαν δα και τόσα χρόνια διαφορά. Όλα κι όλα είκοσι. Επτά η κόρη, είκοσι επτά η μαμά.
Κι ύστερα, λίγα χρόνια αργότερα, ένα απόγευμα, ήρθε για επίσκεψη στο σπίτι εκείνος. Ο φίλος της μαμάς. Όμορφος. Σαν τον Ομάρ Σαρίφ στον Λόρενς της Αραβίας. Μου άπλωσε το χέρι και το μούδιασμα του άγνωστου που ήρθε να μου κλέψει τη μαμά μετατράπηκε σε χάδι. Με τον καιρό ο φόβος έγινε ανάγκη και η ανάγκη αγάπη. Παρέα κάναμε τα πάντα. Όσα η μαμά δεν προλάβαινε να κάνουμε μαζί, όσα απαγόρευε κι όσα αδυνατούσε. Κι ύστερα μια μέρα, ο Ομάρ Σαρίφ εξαφανίστηκε από τη ζωή μας. Ήθελε, λέει, να παντρευτεί τη μαμά και να κάνουν και παιδί, αλλά εκείνη αρνήθηκε. Ο ερχομός ενός μωρού μπορεί να διατάρασσε, έλεγε, την ισορροπία μου. Και η ισορροπία του δικού της παιδιού ήταν πάνω απ’ όλους τους έρωτες κι από όλα τα μωρά που θα «γεννούσαν» οι τελευταίοι. Παραζαλισμένη από την αγάπη της στο πρόσωπό μου, της έδωσα δίκιο, μα όσο τα χρόνια περνούσαν και η μέθη εξανεμιζόταν, όσο η προσήλωσή της επάνω μου γινόταν γόρδιος δεσμός και με έπνιγε, όσο έφευγα από δίπλα της κι εκείνη έμενε στο πλάι μου, συνειδητοποιούσα ότι το μεγαλύτερο λάθος της μαμάς ήταν που δεν παντρεύτηκε τον Ομάρ Σαρίφ. Και πως, κάποιες φορές, οι θυσίες που κάνουμε εμείς για τα παιδιά μας δεν αποτελούν τίποτε παραπάνω από παράλογες προσωπικές ενοχές.
Σήμερα, τόσα χρόνια μετά, οι περισσότερες διαζευγμένες μαμάδες διακατέχονται από εκείνους τους ίδιους και απαράλλαχτους φόβους της δικής μου διαζευγμένης μαμάς: «Η ερωτική επιλογή μου θα σταθεί “άξια” για το δικό μου παιδί;» «Κι αν δεν το αγαπήσει όσο θέλω εγώ;» «Κι αν είναι πολύ μικρό για να δεχθεί στη ζωή του κάτι τόσο μεγάλο;» Αγωνίες πέρα για πέρα λαθεμένες αφού, σύμφωνα με τους ειδικούς, το πρώτο ερώτημα που πρέπει να θέσει μία γυναίκα στον εαυτό της είναι εάν η ερωτική επιλογή της είναι άξια για την ίδια. Άξιος ή ανάξιος για τον ψυχισμό ενός παιδιού είναι σε πρώτο επίπεδο ο πατέρας, σε αντίθεση με τον φίλο της μαμάς, ο οποίος είναι βέβαιο ότι θα είναι ο κατάλληλος αν το παιδί τον νιώσει αληθινό στο πλάι του.

Έχω κάτι να σου πω

Το πρώτο ερώτημα που απασχολεί όλες τις διαζευγμένες μαμάδες είναι το ποια είναι η κατάλληλη στιγμή να μιλήσουν στο παιδί για τον σύντροφό τους. Και το κυριότερο: με ποιες λέξεις. Σύμφωνα με τη Γιούλη Καπούνη, ψυχολόγο και σύμβουλο γονέων, η κατάλληλη στιγμή ορίζεται ξεκάθαρα από το χρονικό σημείο όπου η μητέρα νιώθει όσο το δυνατόν πιο ασφαλής και σίγουρη για την καινούργια σχέση της: «Μιλάμε σαφώς για μία σχέση η οποία έχει προοπτική, όπως καθείς ορίζει την προοπτική, σίγουρα όμως όχι για μια περιστασιακή και εφήμερη σχέση. Όσο πιο καλά βιώνεται η σχέση από τη μητέρα, τόσο καλύτερα θα μπορέσει η ίδια να την επικοινωνήσει στο παιδί. Επιπλέον, θα πρέπει να έχει μεσολαβήσει ένα χρονικό διάστημα από το διαζύγιο, διότι το παιδί δεν μπορεί να επεξεργαστεί δύο τόσο μεγάλες αλλαγές. Όσον αφορά τώρα τις κατάλληλες λέξεις, οι τελευταίες δεν υπάρχουν. Η μητέρα θα πρέπει να μιλήσει απλά, με ειλικρίνεια και χωρίς πολλές λεπτομέρειες, για την ανάγκη της να ζει και να συμπορεύεται με έναν άνθρωπο και να του κάνει σαφές ότι η δική τους σχέση είναι διαφορετική από κάθε άλλη και πως δεν κινδυνεύει ούτε και απειλείται στο παραμικρό».

Τι γίνεται όμως εάν η αντίδραση του παιδιού είναι αρνητική; Κατά την άποψη των ειδικών, τις πιο πολλές φορές οι αρνητικές αντιδράσεις καταδεικνύουν ότι το παιδί αντιλαμβάνεται κάποιο συναισθηματικό «κώλυμα» της μητέρας απέναντι στη σχέση της και ασυναίσθητα «συμμαχεί» μαζί της. Άλλες φορές οι αντιδράσεις του παιδιού αποτελούν το μέσο για να επιδείξει τη δύναμη και τη θέση του στο σύμπαν της μητέρας, ένα συναίσθημα που υποχωρεί όταν νιώσει ασφάλεια για την αγάπη της. Όπως και να ’χει, σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει μία γυναίκα να αποσύρει την επιλογή της. Το παιδί δεν είναι κριτής ούτε οδηγός της δικής μας ζωής. Όση αγάπη κι αν εμπεριέχει η έννοια της μητρότητας, δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ ότι για να είναι υγιής θα πρέπει να εμπεριέχει και ελευθερία. Επιπλέον, με το να αποζητούμε διαρκώς τη συναίνεση και την έγκριση των παιδιών μας για τις δικές μας επιλογές δεν καταφέρνουμε τίποτε άλλο παρά να τα φορτώνουμε έμμεσα με ευθύνες, πολύ βαριές για τον δικό τους ευαίσθητο κόσμο.

Κάποιος παραπάνω από φίλος

Από το να γνωρίσετε τον φίλο σας στο παιδί μέχρι να τον «βάλετε» στο σπίτι σας υπάρχει μεγάλη απόσταση, την οποία πρέπει να διανύσετε με βήμα αργό και πάνω απ’ όλα συνειδητοποιημένο: «Είναι σημαντικό να γίνουν όλα σταδιακά κι αφού αφουγκραστούμε ότι το παιδί μας έχει βγει από το πένθος του διαζυγίου», σημειώνει η κυρία Καπούνη και συνεχίζει: «Δεν χρειάζεται βιασύνη και απαιτείται αυτογνωσία που σημαίνει “αναλαμβάνω τα λάθη μου, τις ανάγκες μου και τους ρόλους μου”. Και κάτι ιδιαίτερα σημαντικό: προτού μία διαζευγμένη μητέρα αποφασίσει να καταστήσει τον φίλο της μέλος της οικογένειάς της και να συγκατοικήσει μαζί του θα πρέπει να είναι βέβαιη ότι ο άνδρας αυτός της ταιριάζει απόλυτα και ότι σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί επούλωση του τραύματος που της προκάλεσε το διαζύγιο ή η προηγούμενη σχέση της». Ο ψυχισμός ενός παιδιού δεν είναι ίδιος με εκείνον ενός ενήλικα. Τα παιδιά όσο αρνητικά κι αν είναι στο να βιώνουν νέες καταστάσεις άλλο τόσο δένονται όταν εκείνες πάρουν τη μορφή του μόνιμου, αφού η μονιμότητα τους παρέχει εκείνο που έχουν ανάγκη περισσότερο από κάθε τι άλλο: ασφάλεια. Όσον αφορά τώρα το ερώτημα «πρέπει να γνωρίσω τον νυν μου στον πρώην μου και πατέρα του παιδιού μου;» η απάντηση είναι πως αυτό αποτελεί το ιδανικό σενάριο για τα παιδιά. Ένα σενάριο που προϋποθέτει ωστόσο όρια και, πάνω απ’ όλα, κοινή επιθυμία. Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά είναι τετραπέρατα και αντιλαμβάνονται ακόμη και από τις κινήσεις του σώματός μας αν κάτι μας φέρνει σε δύσκολη θέση ή μας στενοχωρεί. Εάν λοιπόν μία τέτοια συνάντηση φέρνει σε δύσκολη θέση έναν από τους τρεις, θα ήταν καλύτερο να μην την επιχειρήσετε. Μέσα σε μία εικονικά ευτυχισμένη συνύπαρξη μπαμπά και «φίλου της μαμάς» το παιδί κινδυνεύει να χάσει αυτό ακριβώς για το οποίο το φέρατε στον κόσμο: την αληθινή όψη της ευτυχίας.

Πηγή: http://www.talcmag.gr