Της Λίζας Βάρβογλη
Ψυχολόγος, Συγγραφέας
Συχνά με ρωτάτε «τι κάνει ένας καλός γονιός;».
Φυσικά η απάντηση διαφέρει ανάλογα με την περίπτωση, αλλά με αφορμή το βιβλίο του Laurence Steinberg «The Ten Basic Principles of Good Parenting», που βασίζεται σε επιστημονικές έρευνες των τελευταίων 75 ετών, παρουσιάζω εδώ τις 10 εντολές για να είναι κάποιος καλός γονιός.
- Δείξε αγάπη, αγάπη, αγάπη! Κανένα παιδί δεν έπαθε τίποτα από την πολλή αγάπη των γονιών του! Αντίθετα, αυτό που κάνει το παιδί κακομαθημένο είναι όταν ο γονιός επιλέγει να δώσει κάτι άλλο στο παιδί του αντίγια αγάπη, όπως χαμηλές προσδοκίες, έλλειψη κανόνων και ορίων, δώρα, κλπ.
- Δείξε με τη συμπεριφορά σου τον καλύτερό σου εαυτό. Εσύ είσαι ο γονιός και θα πρέπει να δείχνεις στο παιδί σου με πράξεις το σωστό. Είναι εύκολο να λες με λόγια τι πρέπει να κάνει, αλλά το σημαντικό είναι να δείχνεις με τη στάση σου τι είναι το καλό. Ένας απλός τρόπος για να θυμάσαι αν η συμπεριφορά σου είναι σωστή είναι να ρωτάς τον εαυτό σου «τι θέλω να πετύχω με το παιδί μου; (πχ να μη φωνάζει όταν θυμώνει) Τι του δείχνω με τη συμπεριφορά μου; (αν του φωνάζεις θυμωμένα να μη τσαντίζεται, τότε δεν έχεις βρει τον καλύτερο τρόπο)».
- Να είσαι συναισθηματικά και σωματικά παρόν στη ζωή του παιδιού σου.Αυτό σημαίνει ότι το παιδί σου θα πρέπει να είναι προτεραιότητα και δε γίνεται να είσαι γονιός στον αυτόματο πιλότο. Ναι, θα πρέπει να κάνεις υποχωρήσεις, ναι θα αλλάξει η ζωή σου, αλλά στο χέρι σου είναι οι αλλαγές αυτές να είναι θετικές. Το να είσαι ‘εκεί’, να ασχολείσαι με το παιδί σου, να το ακούς, να ξέρεις τι συμβαίνει στη ζωή του είναι πολύ σημαντικό. Προσοχή όμως, δεν πρέπει να αφήσεις τη δική σου ζωή και να ζήσεις μέσα από το παιδί σου.
- Να θυμάσαι ότι η συμπεριφορά σου προς το παιδί σου θα πρέπει να αλλάζει ανάλογα με τις ανάγκες αλλά και την ηλικία του παιδιού. Τι χαρακτήρα και τι ταμπεραμέντο έχει το παιδί σου; Είναι δειλό; Ευαίσθητο; Αγχώδες; Κοινωνικό; Ανάλογα με το στυλ του θα πρέπει να ανταποκριθείς ως γονιός. Και βέβαια δε θα πρέπει να ξεχνάς ότι η ηλικία του παιδιού παίζει ρόλο στο πώς θα του φερθείς: το δίχρονο που λέει ‘όχι’ όλη την ώρα διαπραγματεύεται την ανεξαρτησία του, κάτι που θα οδηγήσει στο να βγάλει την πάνα.
- Βάλεκανόνες και όρια. Σε κάθε οικογένεια πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες και όρια. Είναι σημαντικό για τα παιδιά να έχουν πρόγραμμα και ρουτίνα στη ζωή τους, γιατί αυτό τα βοηθά να μάθουν να αυτορυθμίζονται. Προσπάθησε να επαινείς και να επιβραβεύεις τις καλές συμπεριφορές και να αγνοείς ή να παρεμβαίνεις στις κακές. Σταδιακά άφησε το παιδί σου να κάνει επιλογές και να μάθει τις συνέπειες των πράξεών του.
- Ποτέ μη χτυπάς το παιδί και να αποφεύγεις τις έντονες συναισθηματικές τιμωρίες. Απαγορεύεται να χτυπάνε οι γονείς τα παιδιά τους! Ακόμα και αν φαίνεται ότι το ξύλο καταστέλλει την κακή συμπεριφορά, στην πραγματικότητα όχι μόνο δε διδάσκει τίποτα στο παιδί, αλλά του δημιουργεί θυμό και επιθετικότητα.
- Να είσαι συνεπής σε όσα κάνεις και λες. Εσύ πρώτα θα πρέπει να τηρείς τους κανόνες που βάζεις και μετά θα πρέπει να περιμένεις να κάνει το παιδί σου το ίδιο. Έτσι, δε μπορεί να απειλείς το παιδί σου «η τιμωρία σου είναι να μη φας κανένα παγωτό όλο το καλοκαίρι» και την άλλη μέρα να το ξεχνάς ή να συνειδητοποιείς ότι δεν είναι κάτι που μπορείς να κρατήσεις, οπότε του παίρνεις παγωτό…
- Βοήθησε το παιδί σου να γίνει ανεξάρτητο. Μην προάγεις το στερεότυπο της ελληνίδας μάνας που τρέχει πίσω από το παιδί της και του φωνάζει «πάρε ζακέτα, θα κρυώσεις», «φάε το αυγό σου» και άλλα γραφικά. Άφησε το παιδί σου να αποκτήσει κατεύθυνση και έλεγχο του εαυτού του.
- Πάντα να εξηγείς στο παιδί τους κανόνες. Οι κανόνες δεν πρέπει να είναι αυθαίρετοι, αλλά θα πρέπει να είναι κατανοητό στο παιδί για ποιο λόγο υπάρχουν. Υπάρχουν κανόνες ασφάλειας, υγιεινής διατροφής, σωστής συμπεριφοράς, αξιών, κλπ. Οι γονείς θα πρέπει να έχουν προσδοκίες από το παιδί τους και μέσα από τις εξηγήσεις που δίνουν να το βοηθούν κάθε φορά να κάνει το σωστό. Χρειάζεται όμως προσοχή, επειδή μερικές φορές οι γονείς τείνουν να δίνουν υπερβολικά περίπλοκες εξηγήσεις στα μικρά παιδιά που δεν τις καταλαβαίνουν, ενώ αντίθετα δίνουν πολύ λίγες εξηγήσεις στους εφήβους. Το κλειδί είναι η σωστή δόση εξηγήσεων και πληροφοριών ανάλογα με την ηλικία και ωριμότητα του παιδιού.
- Να φέρεσαι στο παιδί σου με σεβασμό. Να θυμάσαι πόσο σημαντικό είναι για τη σχέση σου με το παιδί να του μιλάς όμορφα, να έχεις ευγενική στάση, να ρωτάς και να ακούς τη γνώμη του, να μην το μειώνεις, να μην το κοροϊδεύεις, να μην το περιφρονείς… Δώσε του προσοχή όταν σου μιλάει ή σου δείχνει κάτι με τη συμπεριφορά του. Καλλιέργησε τη σχέση σας. Ρώτα το για τη ζωή του. Μη σε πιάσει ‘αδιάβαστο’ για γεγονότα που από την άποψή του (του παιδιού, όχι τη δική σου!) είναι σημαντικά. Και, προς παντός, δείχνε στο παιδί σου αγάπη, αγάπη, αγάπη!
Θα χαρώ να ακούσω τις απόψεις σας και να κουβεντιάσουμε στο http://anelanda.gr/liza/epikoinwnia/
Θυμηθείτε επίσης να επισκεφθείτε την επαγγελματική μου σελίδα στο Facebook
https://www.facebook.com/lvarvogli και να κάνετε like!
Διαλέξτε Αγάπη, Ηρεμία, Χαρά!
Δρ Λίζα
