Της Γιούλης Θάνου-Μπιζιργιάννη,

Η αντίληψη ότι αποτελεί πηγή κινδύνου η συστηματική και κατάλληλη άσκηση από μία έγκυο, όταν η εγκυμοσύνη της εξελίσσεται φυσιολογικά, τείνει να εξαφανιστεί.

Οι θεωρίες που ενοχοποιούσαν την ήπια σωματική δραστηριότητα για πιθανό πρόωρο τοκετό, γέννηση μωρών με χαμηλό βάρος ή άλλες επιπλοκές, αποτελούν παρελθόν τόσο για την κοινή γνώμη, όσο και για την επιστημονική κοινότητα σε διεθνές επίπεδο. Η εγκυμοσύνη είναι μια φυσιολογική κατάσταση, δεν είναι μια ασθένεια και δεν πρέπει να αμβλύνει τον ενθουσιασμό μας για την άσκηση.

Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια, πολλά πανεπιστήμια έχουν μελετήσει το συγκεκριμένο αντικείμενο και έχουν δημοσιοποιήσει πολύτιμα συμπεράσματα σχετικά με τις ευεργετικές επιδράσεις της γυμναστικής στη σωματική και την ψυχολογική κατάσταση της εγκύου, αλλά και στην ανάπτυξη του εμβρύου. Έτσι, το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτικής & Γυναικολογίας συνιστά 30 λεπτά ή περισσότερο μέτριας άσκησης την ημέρα για τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας, εκτός φυσικά αν υπάρχουν λόγοι υγείας ή μαιευτικές επιπλοκές.

Στο παρόν άρθρο παρουσιάζεται συνοπτικά το θέμα της σωματικής δραστηριότητας κατά την κύηση, με βάση στα συμπεράσματα επιστημονικών μελετών. Θα πρέπει ωστόσο να τονιστεί ότι οποιαδήποτε άσκηση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, θα πρέπει πάντα να γίνεται με την έγκριση του μαιευτήρα-γυναικολόγου.

Ποιες αλλαγές συμβαίνουν στο σώμα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης που πρέπει να ληφθούν υπόψη για την επιλογή της άσκησης;

Οι ορμόνες που παράγονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης προκαλούν χαλάρωση στους σύνδεσμους που στηρίζουν τις αρθρώσεις. Αυτό τις καθιστά περισσότερο ευλύγιστες και πιο ευάλωτες. Το επιπλέον βάρος στο μπροστινό μέρος του σώματός μετατοπίζει το κέντρο βάρους και προξενεί επιπλέον πίεση στις αρθρώσεις και τους μυς, ειδικά σε εκείνους στην πύελο και το κάτω μέρος της πλάτης. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πόνο στη μέση και την πλάτη και αυξήση της πιθανότητας απώλειας της ισορροπίας, ειδικά σε προχωρημένη εγκυμοσύνη.

Ποιά είναι τα πιο συχνά συμπτώματα ή ενοχλήσεις που παρατηρούνται κατά την κύηση και τα οποία αμβλύνονται μέσω ενός ήπιου και συστηματικού προγράμματος σωματικής δραστηριότητας;

-Άγχος

-Υπερβολική αύξηση του σωματικού βάρους

-Υψηλή πίεση του αίματος

-Διαβήτης κύησης

-Κούραση

-Μυϊκές κράμπες

-Πρήξιμο στα πόδια

-Αλλαγές διάθεσης

-Πόνος στη μέση, την πλάτη και τα πόδια

-Δυσκολία στην αναπνοή

Ποιες δραστηριότητες είναι ακατάλληλες για την περίοδο της εγκυμοσύνης;

-Δραστηριότητες κατά τις οποίες είναι πιθανοί οι τραυματισμοί ή οι πτώσεις

-Αθλήματα επαφής

-Οποιαδήποτε άσκηση που μπορεί να προκαλέσει ακόμη και ήπιο κοιλιακό τραύμα

-Δραστηριότητες που περιλαμβάνουν απότομες κινήσεις και αλλαγές κατεύθυνσης

-Δραστηριότητες που απαιτούν άλματα και επιβαρύνσεις των αρθρώσεων

-Βαθιές κάμψεις γονάτων, τεντώματα, στροφές τις μέσης

-Άρση βάρους

-Άσκηση σε θερμό ή ψυχρό περιβάλλον

Γιατί ενδείκνυται η υδρογυμναστική;

-Κατά τη διάρκεια των μαθημάτων υδρογυμναστικής δε χρησιμοποιούνται βαριά αντικείμενα ή βοηθητικά μέσα που μπορεί να οδηγήσουν σε τραυματισμούς. Επιπλέον η αντίσταση του νερού δεν επιτρέπει απότομες κινήσεις και έτσι δεν υπάρχουν οξείες επιβαρύνσεις στους μύες και τις αρθρώσεις.

-Είναι κατάλληλη για όλους, γιατί η εξειδικευμένη γυμνάστρια μπορεί να ρυθμίσει την ένταση των ασκήσεων ανάλογα με το επίπεδο της φυσικής κατάστασης κάθε εγκύου.

-Τονώνει του κυκλοφορικό σύστημα και προλαμβάνει τις ευρυαγγείες και το πρήξιμο των κάτω άκρων που ενδέχεται να παρατηρηθούν κατά την κύηση.

-Αμβλύνει τους μυϊκούς πόνους της μέσης και της πλάτης που συχνά ταλαιπωρούν τις εγκύους.

– Η επαφή με το υγρό στοιχείο προσφέρει ψυχική χαλάρωση απαραίτητη κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, η οποία συχνά συνοδεύεται από έντονο άγχος.

-Δίνει τη δυνατότητα στη μέλλουσα μητέρα να διατηρήσει της φυσική της κατάσταση και το βάρος της στο ενδεικνυόμενο από το γυναικολόγο πλαίσιο. Το γεγονός αυτό έχει θετικότατη επίδραση, όχι μόνο στο σωματικό αλλά και στον ψυχολογικό τομέα, καθώς αυξάνει την αυτοεκτίμησή της.

-Αποτελεί την ιδανική πρόληψη απέναντι στον κίνδυνο της παιδικής παχυσαρκίας, επιδρώντας στο ενδομήτριο περιβάλλον με ευεργετικό τρόπο.

-Μέσω της σωματικής δραστηριότητας αποκτάται ευρύτερη αντίληψη του σώματος και των αλλαγών που δέχεται αυτό κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.

-Η άνωση του νερού προσφέρει ασύγκριτη αίσθηση ανακούφισης από το βάρος της κοιλιάς, που ειδικά τους τελευταίους μήνες της κύησης γίνεται ιδιαίτερα κουραστικό.

-Βελτιώνει τη σωματική κατάσταση της εγκύου και έτσι επιτυγχάνεται ταχύτερη επάνοδος από τη διαδικασία του τοκετού.

-Γίνεται ομαδικά, σε συνδυασμό με μουσική και κίνηση και έτσι δεν κουράζει, αντίθετα αποτελεί ευχάριστη εμπειρία και ιδανικό τρόπο εκτόνωσης.

Τι πρέπει να προσέξετε

Είναι αυτονόητο, ότι για τη διεξαγωγή μαθημάτων υδρογυμναστικής σε μια τόσο ευαίσθητη ομάδα όπως οι εγκυμονούσες, πρέπει να πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις. Ας δούμε λοιπόν τι χρειάζεται να προσέξουμε πριν την επιλογή της πισίνας:

Άδεια λειτουργίας: Η ύπαρξη της νόμιμης άδειας λειτουργίας αποτελεί εχέγγυο ότι οι εγκαταστάσεις έχουν ελεγχθεί από τις αρμόδιες αρχές (υγειονομικό, πολεοδομία κλπ)

Θερμοκρασία νερού και περιβάλλοντος: Στην Ελλάδα, στις περισσότερες πισίνες δημόσιας χρήσης η θερμοκρασία του νερού κυμαίνεται από 27 έως 29 βαθμούς Κελσίου. Οι υγιείς εγκυμονούσες όμως, προκειμένου να διατηρούν τη θερμοκρασία του σώματός τους μέσα σε ασφαλή όρια πρέπει να ασκούνται σε πισίνα με θερμοκρασία νερού 33 βαθμούς. Επομένως ίσωςχρειαστεί να ψάξετε αρκετά προκειμένου να βρείτε την κατάλληλη.

Ασφάλεια: Στο χώρο όπου διεξάγονται τα μαθήματα είναι απαραίτητο να έχει ληφθεί μέριμνα για να προληφθούν τυχόν ατυχήματα, κυρίως στους χώρους υγιεινής και τους κοινόχρηστούς χώρους:

– Τα δάπεδα θα πρέπει να είναι αντιολισθητικά.

– Η πρόσβαση στην πισίνα να είναι εύκολη, τα αποδυτήρια να βρίσκονται κοντά και να μη μεσολαβούν σκάλες.

– Να διαθέτει η πισίνα περιμετρικό διάδρομο, σε όλη την περίμετρό της, ώστε σεπερίπτωση ανάγκης να υπάρχει δυνατότητα άμεσης πρόσβασης σε όλα τα σημεία της.

– Το βάθος του νερού να είναι τέτοιο ώστε να μπορούν οι ασκούμενες να πατούν σταθερά σε όλο το εμβαδόν της.

– Να υπάρχει πιστοποιημένος ναυαγοσώστης.

-Ο φωτισμός να είναι πλούσιος.

– Να μην υπάρχουν άλλες πηγές κινδύνου (πχ τζάμια που δεν είναι άθραυστα, εκτεθειμένα καλώδια, αιχμηρές γωνίες σε έπιπλα ή τοίχους κλπ).

Υγιεινή: Για να διασφαλιστεί η υγιεινή εξάλλου, είναι επιβεβλημένο να ακολουθείται μια σειρά βασικών κανόνων.

-Η πισίνα να είναι κλειστή, θερμαινόμενη στους 33 βαθμούς Κελσίου.

-Το σύστημα απολύμανσης του νερού να είναι σύγχρονο και αποτελεσματικό. Παρωχημένες μέθοδοι, οι οποίες αφήνουν στο νερό και την ατμόσφαιρα, παραπροϊόντα του χλωρίου που επιβαρύνουν την επιδερμίδα και το αναπνευστικό σύστημα πρέπει να αποφεύγονται.

-Η ποιότητα του νερού να ελέγχεται διαρκώς, και να γίνονται συχνές δειγματοληψίες και αναλύσεις από πιστοποιημένο εργαστήριο.

-Να υπάρχει επαρκές σύστημα εξαερισμού και αφύγρανσης.

-Οι κοινόχρηστοι χώροι να είναι καθαροί και από υλικά που δεν ευνοούν τη συσσώρευση μούχλας.

Συνοψίζοντας, οι γυναίκες μπορούν να απολαμβάνουν τα οφέλη της άσκησης και κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, χωρίς να θέσουν σε κανένα κίνδυνο ούτε τον εαυτό τους, ούτε τα παιδιά που μεγαλώνουν μέσα τους. Αντίθετα θα απολαύσουν σημαντικές ευεργετικές επιδράσεις σε σωματικό αλλά και σε ψυχολογικό επίπεδο.

Αρκεί βέβαια να συνηγορεί ο μαιευτήρας-γυναικολόγος τους ο οποίος έχει την πλήρη εικόνα της σωματικής τους κατάστασης και του τρόπου που εξελίσσεται η εγκυμοσύνη τους και να επιλέξουν ένα χώρο διεξαγωγής των μαθημάτων όπου τηρούνται υψηλές προδιαγραφές υγιεινής και ασφάλειας.

Πηγή: ygeia.tanea.gr